1692
13 lutego Hans Krahl otrzymał od cesarza Leopolda I koncesję i rozpoczął produkcję prochu czarnego w Mąkolnie, na 3 młynach.
1695
18 czerwca Hans Krahl uzyskuje również zezwolenie zakonu cystersów w Kamieńcu (właściciela wsi Mąkolno) na produkcje prochu czarnego. Na posiadanych już urządzeniach mógł go produkować 500 kg miesięcznie,
1706
Po śmierci Hansa Krahla fabrykę odziedziczył Melchior George Kastner, który jeszcze w tym samym roku otrzymał od cesarza Józefa I przywilej na produkcję saletry i prochu.
1727
Fabrykę prochu w Mąkolnie kupuje (od Kastnera) A. Tintz (Dintz).
1745
Fabrykę prochu w Mąkolnie odziedziczył Johann Joseph Elsner (zięć Tintza), organista ze Złotego Stoku. Wymienił on istniejące dotychczas urządzenia do produkcji prochu na nowe.
1751
J. J. Elsner dostaje koncesje z Urzędu Górniczego na dostawę prochu do kopalni w Złotym Stoku i Srebrnej Górze.
1775
Fabrykę przejął po ojcu Adam Elsner, który zarządzał nią wspólnie ze szwagrem Fr. Abelem. Był to okres bardzo korzystny dla fabryki ze względu na duży wzrost popytu na proch.
1783
Fabryka w Mąkolnie rozpoczęła produkcję prochu lontowego i lontu dla górnictwa i wojska.
Adam Elsner zawarł kontrakt na dostawę prochu czarnego dla Królewskiej Pruskiej Artylerii w Nysie.
1791
Fabrykę prochu w Mąkolnie kupił Karl Güttler kupiec ze Złotego Stoku.
1803
W fabryce została uruchomiona nowa lontownia.
1804
Karl Güttler zawarł kontrakt z Urzędem Górniczym w Złotym Stoku na dostawę lontu i prochu dla kopalni.
1818
W fabryce zbudowano nowy młyn prochowy.
1846
Po śmierci Karla Güttlera fabrykę przejmuje jego syn Wilhelm.
1857
W fabryce zbudowano nowy budynek suszarni prochu.
1864
Budynek w którym znajdowały się bębny do polerowania prochu otoczony został
grubymi murami, aby graniczyć straty spowodowane jego ewentualnym wybuchem.
Później takimi samymi murami otoczono pozostałe instalacje do produkcji prochu stwarzające zagrożenie wybuchu.
1874
Umiera Wilhelm Karl Güttler, fabryką prochu kieruje jego małżonka Paulina (z domu Kaufmann)
1877
Paulina Güttler kupuję fabrykę prochu w Krywałdzie, aby zwiększyć sprzedaż prochu i lontu do kopalni węgla.
1878
Wybuch w 2 obiektach produkcyjnych. Na ich miejsce w następnym roku zostały zbudowane nowe.
1879
Po śmierci Pauliny Güttler fabrykę prochów w Mąkolnie przejął jej syn Hermann.
1889
Hermann Güttler uzyskał patent na wynaleziony przez siebie proch bezdymny o nazwie „Plastomenit” (68 cz. nitrocelulozy, 13 cz, trójnitrotoluenu, 6 cz. Dwunitro-toluenu i 13 cz. azotanu baru).
W fabryce w Mąkolnie zainstalowany został pierwszy biegacz o napędzie parowym,
1891
W Jessen (dzisiaj Jesionna w pow. Żary) Herman Güttler zbudował fabrykę nitrocelulozy.
Na jej bazie uruchomił tam produkcję prochu bezdymnego „Plastoment” i zawierających ten proch: lontów, amunicji myśliwskiej „Plastomenit” oraz naboi do pistoletów i karabinów wojskowych kalibru: 6,3, 7,9, 9,5 i 11,15 mm.
W Mąkolnie, w nowym budynku, rozpoczęto produkcje amunicji myśliwskiej i naboi do pistoletów i karabinów wojskowych kaliber: 7,9, 9,5 i 11,15 mm, z prochem czarnym.
Wybuch w fabryce prochu w Mąkolnie.
1893
W październiku eksplozja w fabryce prochu w Mąkolnie.
1894
W wielką sobotę rano eksplozja w fabryce prochu – zginęło 2 pracowników.
1895
Pulverfabriken Maifritzdorf - Follmersdorf - Heinrichswalde - Kriewald – Jessen, uroczyście obchodziła 200- lecie produkcji prochu. Na pamiątkowej liście podpisy złożyło 300 zaproszonych gości. Wydano z tej okazji album ze zdjęciami zakładu.
1896
Hermann Güttler sprzedał zakład w Krywałdzie.
1899
Wyleciał w powietrze Oddział Nr 7 w Chwalisławiu. W wybuchu zginęło 2 pracowników i 2 zostało rannych.
1904
15 grudnia eksplozja w fabryce w Mąkolnie. Była to największa z dotychczasowych, gdyż detonację słyszano w Kłodzku, Ząbkowicach i Nysie. Zburzone zostały budynki mieszkalne w pobliżu fabryki. Zginęło 8 robotników.
1906
Zmarł Hermann Güttler, zarząd fabryką przejęła jego małżonka Gertruda (z domu Zucker).
1908
Wybuch w Mąkolnie niszczy budynek, w którym znajdował się bęben do polerowania prochu.
1910
12 grudnia w wybuchu w fabryce zginęło 2 robotników.
Oddano do eksploatacji nowy obiekt z bębnami do polerowania prochu.
W młynowni zainstalowano nowe urządzenia do mielenia węgla, siarki i saletry.
1911
8 kwietnia wieczorem znowu eksplozja na Oddziale nr 7 w Mąkolnie, ginie 2 robotników.
Aby zapobiec powstaniu iskry elektrycznej, drewniane urządzenia produkcyjne obszyto skórą lub pokryto płótnem.
1912
Rozpoczęto budowę fabryki lontów w Złotym Stoku (obecny budynek oddziału folii).
W Mąkolnie, w istniejących obiektach, zainstalowano nowe urządzenia do wstępnego kruszenia placków prochowych i 2 bębny do polerowania prochu.
1913
W Złotym Stoku uruchomiono lontownię i nowy magazyn prochu lontowego.
1914
2 wybuchy w fabryce prochów w Mąkolnie. W każdym z nich ginie po dwóch robotników.
1916
Po „oberwaniu chmury” w Mąkolnie, powódź zniszczyła wszystkie mosty i drogę.
Wybuch w budynku lontowni w Złotym Stoku. Zniszczeniu ulegają jej dwie górne kondygnacje.
Rozpoczęto budowę nowej lontowni i 2 oddziałów przędzarek na osiedlu Hermannswalde (obecnie Kolonia Żeromskiego).
1917
W ramach modernizacji mającej na celu zwiększenie produkcji prochu w fabryce w
Mąkolnie zainstalowano w istniejących budynkach:
-4 prasy mimośrodowe do tłoczenia kształtek z prochu,
-nową ziarkownicę bębnową,
-2 nowe biegacze.
Zbudowano także dwie kotłownie parowe, szatnię oraz budynek w którym zainstalowano nowe prasy hydrauliczne.
1918
Odbudowano i rozbudowano lontownię w Złotym Stoku.
1919
Po wojnie zmalało gwałtownie zapotrzebowanie na produkty fabryki. Skrócono w niej czas pracy z 12 do 10 godzin.
1920
Złodzieje ukradli piorunochron z magazynu prochu w Złotym Stoku, co spowodowało duże zagrożenie dla miasta w czasie burzy.
1923
Koncern LIGNOSE SPERNGSTOFFWERKE GmbH w Berlinie kupuje fabrykę prochów od Wilhelma Güttlera. W fabryce w Mąkolnie Koncern modernizuje istniejące instalacje oraz obiekty produkcyjne w Mąkolnie, a w Złotym Stoku buduje nowe obiekty produkcyjne i socjalne zwiększając zdolność produkcyjną lontu do 36 km w ciągu jednej 8-ośmio godzinnej zmiany.
1936
Spółka LIGNOSE rozbudowała istniejącą lontownię w Złotym Stoku. Do końca 1938 roku na terenie kolonii Hermanswalde zbudowała: 2 kotłownie, stołówkę, portiernię, wagę samochodową, garaże, warsztaty mechaniczne, 2 oddziały przędzarek lontu i nowe budynki dla ziarkownicy prochu i bębnów do jego polerowania.
1939
W fabryce prochu i lontu w Mąkolnie i Złotym Stoku wprowadzono pracę w ruchu ciągłym (dotychczas pracowano na jedną zmianę przy produkcji prochu i dwie zmiany przy produkcji lontu). Pracowało w niej 234 pracowników, w tym 87 kobiet.
1944
Fabryka prochu i lontu spółki „Lignose” zatrudniała, w zakładach w Mąkolnie i Złotym Stoku: 341 osób, w tym 217 kobiet i 58 wywiezionych na roboty obcokrajowców (w tym 13 Polaków). Wyprodukowała ona w ciągu roku 1450 ton prochu czarnego, w tym 900 ton dla wojska oraz 18.048 km lontu dla wojska i 1.632 km dla górnictwa.
1945
W lutym i marcu część obiektów fabryki lontu na Kolonie Herrmannswalde przystosowano na mieszkania dla uciekających przed frontem mieszkańców Wrocławia.
9 maja niemiecki nadzorca „Lignozy” przekazał Rosjanom zakłady i magazyny prochu, przy których stanęły wojskowe posterunki.
W sierpniu Delegat Centralnego Zarządu Przemysłu Chemicznego inż. Jończyk przejął, od rosyjskiego komendanta miasta, „Lignosę” w Mąkolnie. Otrzymała ona nazwę "Wytwórnia Prochów i Lontów w Manfredowicach“. Dyrektorem jej został mianowany inż. Wacław Goliszewski.
1946
W styczniu uruchomiono produkcję lontu i prochu w zdekompletowanym przez Niemców zakładzie w Mąkolnie. Pracowało w nim 100 pracowników, którzy wyprodukowali 41 ton prochu czarnego (lontowego i górniczego) i 8 tys. km lontu.
Instalacje do produkcji lontu w Złotym Stoku postawiono w stan likwidacji. Urządzenia przekazano do innych zakładów o podobnym profilu, w większości do Krywałdu.
1949
Wybuch podczas produkcji prochu w Mąkolnie spowodował śmierć dwóch pracowników i całkowite zniszczenie obiektu produkcyjnego.
W fabryce pracowało 187 pracowników, którzy wyprodukowali 94 tony prochu i 15,5 tys. km lontu.
1951
Fabryka wyprodukowała 132,4 ton prochu i prawie 21,6 tys. km lontu, zatrudniając 204 pracowników.
1952
Dyrektorem Wytwórni Chemicznej Nr 7 został Alojzy Cholewa. W zakładzie pracowało 214 pracowników, wyprodukowali oni w tym roku 156 ton prochu i 22,2 km lontów.
1956
W Wytwórni Chemicznej Nr 7 w Mąkolnie rozpoczęto produkcję lontu wodoszczelnego.
1958
Kopalnie węgla wprowadziły nowe środki zapalcze (elektryczne). Gwałtownie spadło zapotrzebowanie na lont. Zakład w Mąkolnie ograniczył jego produkcję i zwolnił 80 pracowników. Rozpoczęła się restrukturyzacja produkcji zakładu w kierunku uruchomienia w nim przetwórstwa tworzyw sztucznych. Zakład zmienił nazwę z Wytwórni Chemicznej Nr 7 na Zakłady Chemiczne „Termoplast” w Mąkolnie.
W roku tym wyprodukowano 151 ton prochu czarnego i 20 km lontów przy zatrudnieniu 218 pracowników.
1960
Na Oddziale Prochu „Termoplastu” wybuch zniszczył pomieszczenie ziarkownicy. Zginął jeden pracownik.
W ramach modernizacji zbudowano na tym Oddziale 4 nowe budynki i zwiększono jego zdolność produkcyjną do 200 ton prochu strzelniczego i lontowego, w ciągu roku, przy pracy na jedną zmianę. Wyprodukowano w ciągu roku 164,2 ton prochu i 19 tys. km lontu.
1964
Zakład wyprodukował na Oddziale Prochu i Lontu 123,1 ton prochu i 6,5 tys. km lontu.
1965
W głównej hali produkcji lontów zlikwidowano ich produkcję,a zainstalowano 9 nowych linii do produkcji folii polietylenowej.
1976
Zakłady Górniczo-Chemiczne "Polifarb Złoty Stok" połączyły się z Zakładami Chemicznymi "Termoplast-Erg" Mąkolnie.
Produkcja prochu spadła do 60 ton, a lontu poniżej 1 tys. km.
1993
Wobec spadku produkcji lontu poniżej 100km, jego produkcję przekazano do Zakładu w Pionkach. Od tej pory w zakładzie w Mąkolnie produkuje się już tylko proch w ilości nie przekraczającej 30 ton w ciągu roku.
Wszelkie prawa zastrzeżone, All rights reserved, © 2010 Eugeniusz Salwach